کدام رقم رابه عنوان نرخ بیکاری دراستان بپذ یریم ؟ 

قبل ازاینکه به بحث شاخص های نیروی کاردراستان بپردازیم وعلت متفاوت بودن امارنرخ بیکاری رااززبان مسولین استان جویا شویم. لازم است تعریف اشتغال و بیکاری را ازنظرمرکز امار ایران داشته باشیم . اشتغال و بیکاری، از جمله  موضوع‌های اساسی اقتصاد هر کشوری است به گونه‌ای که افزایش اشتغال و کاهش بیکاری، به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع تلقی می‌شود.  ونرخ بیکاری یکی ازشاخص‌هایی است که برای ارزیابی شرایط اقتصادی کشور مورد استفاده قرارمیگیرد.  

به نظر مرکز امار ایران  ( طرح آمارگیری نیروی کار با هدف برآورد شاخص‌های نیروی کار به صورت فصلی و سالا‌نه و همچنین تغییرات آن درکل کشور، نقاط شهری و روستایی و تغییرات سالا‌نه در استان‌ها با روش نمونه ‌گیری چرخش درفصلهای مختلف سال اجرا می‌شود. این طرح نخستین بار دربهار 1384 آغاز وپس ازآن درماه میانی هرفصل اجرا شده است. پیش ازآن طرح دیگری تحت عنوان آمارگیری از ویژگی‌های اشتغال و بیکاری خانوار اجرامی‌شد. طرح یادشده نخستین بار در سال 1373 و پس از آن درسال‌های 1376 تا 1379 یک بار در سال و فقط در ماه آبان و از سال 1380 تا 1382 در هر فصل ودر سال 1383 درماه‌های اردیبهشت و آبان انجام گرفت. برای بهبود کیفیت وانطباق بیشتر با مفاهیم مجامع بین‌المللی به ویژه سازمان بین المللی کار (  ILO  ) درطرح یادشده بازنگری به عمل آمد تا به صورت طرح فعلی و باعنوان آمارگیری نیروی کار به اجرا درآید. در این طرح به دلیل ماهیت ادواری آن از نمونه پایه استفاده می‌شود. نمونه پایه، نمونه‌ای است که می‌توان از آن برای چند دوره ازیک آمارگیری ادواری یا چند آمارگیری، زیر نمونه‌هایی انتخاب کرد. طبق تعریف سازمان بین المللی کار افراد 10 ساله و بیشتر که بتوانند درهفته مرجع در تولید کالا وخد مات مشارکت کنند ، به عنوان جمعیت فعال اقتصادی تلقی میشود و شاغل به کسی گفته میشود که حداقل 10 سال سن داشته باشد . درطول هفته مرجع حداقل یک ساعت کار کرده باشد )

البته این پرسش در اینجا محفوظ است ایا واقعآ درمملکت ما یک نفر شاغل درقالب تعریف بالا با یک ساعت یا دوساعت یا چند ساعت کار می تواند زندگی خود را با بگذراند ؟

اما شاخصهای جمعیتی استان مازندران درسرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1385حاکیست جمعیت استان با رشد 16/1 نسبت به سال 1375 از رقم 2602008 نفر به 2920657 نفر رسید . ( البته استانداری مازندران جمعیت استان رادرپایان سال 1386 برای انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی رقم 2922433 نفررا اعلام کرد ) اما استناد این نوشتار به سرشماری سال 85 است .  ازکل جمعیت استان 54 درصد را شهری و 46 درصد را روستایی و همچنین بیشترین جمعیت درشهرستانهای ساری، بابل ، امل و قائمشهر که 55 در صد جمعیت را تشکیل میدهند.  و براساس همین امار جمعیت فعال 10 ساله و بیشتر 1014764 نفر براورد شده که110031 نفر جمعیت بیکار و 904733 نفر جمعیت شاغل هستند . نرخ بیکاری در استان را 8/10 درصد ونرخ بیکاری در نقاط شهری 7/10 و در نقاط روستایی 01/11 درصد اعلام شد وبیشترین نرخ بیکاری در شهرستانهای سواد کوه 6/20 ، گلوگاه  1/17 ، بهشهر 9/16 وکمترین نرخ بیکاری مربوط به شهرستانهای جویبار 5/6 ، بابلسر 9/7 وبابل 8 درصد . بیشترین سهم بیکاران در شهرستانهای ساری ، بابل ، قائم شهر و امل بر اورد شد . ازجمع بیکاران در استان 8/50 درصد درنقاط شهری و 2/49 درصد در روستاها ساکن هستند. واز کل جمعیت شاغل در استان نزدیک به 82 درصد در بخش خصوصی و مابقی در بخش دولتی مشغول بکار هستند سهم بیکاران زن بیشتر از مردان است . از دیگر شاخص های مهم نیروی کاردراستان تناسب بین نرخ مشارکت اقتصادی ونرخ بیکاری است  بد لیل ویژه گی اقلیمی درفصول کشاورزی وقتی نرخ مشارکت اقتصادی بالا است نرخ بیکاری پائین می اید وبرعکس درفصل زمستان نرخ مشارکت پائین است نرخ بیکاری بالاست . .بحث دیگری که مهم است  سهم اشتغال در بخشهای مختلف کشاورزی و صنعت و خدمات دراستان است که از سال 1365 به این طرف سیر معکوس را داشته .یعنی با مقایسه تغییرات ساختار بخشی اشتغال مازندران نشان میدهد که سهم کشاورزی از کل اشتغال کاهش یافته وبه سهم بخش صنعت بویژه به بخش خدمات اضافه گردید .

انچه تاکنون گفته شد زمینه ای برای بحث اصلی این نوشتاراست . و ان هم ازاین قراراست ،  دراین چند ماه اخیراززبان مسولین ومتولیان خلق فرصتهای شغلی دراستان امارهای متفاوتی ازایجاد اشتغال ونرخ بیکاری وکاهش بیکاران دراستان بیان شد. ارقامهای متفاوت که سررشته کاردران گم می شود و نشان نمیدهد که خلاصه بیکاری دراستان کاهش یافته یا خیر ؟ انچه در سند ملی توسعه استان در برنامه چهارم توسعه کشور می گوید استان مازندران باید در حدود 169 هزار شغل جدید در برنامه چهارم استان ایجاد کند و تعدادشاغلین از 870 هزار نفر در سال 1384 به 1020000 نفردرپایان سال 1388 برساند . تا نرخ بیکاری را ازرقم 8/10 به رقم 8/8 برسد . انچه امار گیری رسمی سال 1385 نشان میدهد افزایش 34733 نفر به شاغلین استان و ثایت بودن 8/10 نرخ بیکاری دراستان است به عبارتی نزدیک به 120 هزار شغل دراستان باید ایجاد شود تابه رقم پیش بینی شده درقانون برنامه یعنی به رقم 8/8 برسیم . ولی موضوعی که این پرسش را ایجاد کرد نبود وحدت رقم یکسان درگزارش عملکرد مسئولین است . لذا برای اینکه به اختلاف اماروارقام از این دست بیشترتوجه شود به اخبارمنتشره این چند ماه اخیردررساناهای استان توجه کنید.  درهمین زمینه سایت اطلاع رسانی روابط عمومی استانداری مازندران به نقل ازاقای مهندس شفقت اولین استاندار دولت نهم دراوایل تیرماه سال جاری درجلسه تودیعش نرخ بیکاری دراستان را 5/8 درصد اعلام کرد . ونه نقل ازهمین سایت اقای کریمی استاندارفعلی استان دو ماه بعد درهفتم شهریورماه به مناسبت هفته دولت با اعلام کاهش 1% از میزان بیکاری استان طی یک سال گذشته خاطرنشان کرد درسال گذشته 130 هزارنفردراستان بیکار وجود داشت که این رقم در سال جاری به 90 هزارنفر کاهش یافت وی همچنین میزان بکاری استان را 6/8 در صد اعلام کرد . اما بشنوید از رئیس سازمان کار و اموزش فنی و حرفه ای استان در مورخه دهم شهریور به فاصله  سه روزپس از سخنان استاندارمحترم نسبت به افزایش و اضافه شدن شمار بیکاران دراین استان هشدارداد. به نقل از سایت شمال نیوزونشریه جام جم . محمد نجفی تروجنی رئیس سازمان کار و آموزش فنی و حرفه‌ای  درحاشیه افتتاح بزرگ‌ترین مجتمع ورزشی کارگران شمال کشور به مهر گفت: اگر ممنوعیت تسهیلات اعتبارات درطرح های زود بازده اشتغالزا از سوی بانک‌ها رفع نشود تا پایان امسال 32 هزار نفر به جمعیت بیکاران مازندرانی اضافه خواهد شد.  وی با بیان این‌که ازمحل اجرای بیش از 20 هزار طرح بنگاه‌های کوچک زودبازده اقتصادی در 2 سال گذشته درمازندران 64 هزار نفر مشغول به کار شدند، تصریح کرد: این میزان اشتغالزایی برای جوانان مازندرانی در بخش‌های مختلف نرخ بیکاری را در استان تک‌رقمی کرد.رئیس سازمان کار و آموزش فنی و حرفه‌ای مازندران، نرخ بیکاری در این استان را در میان 11 استان کشور حدود 7 درصد اعلام کرد و افزود: در صورت پرداخت نشدن اعتبار به طرح‌های مصوب بنگاه‌های کوچک زودبازده اقتصادی اشتغالزایی نرخ بیکاری به بیش از 5/8 درصد افزایش خواهد یافت.نجفی با بیان این‌که هم‌اکنون بیش از 2600 واحد کوچک و بزرگ تولیدی و صنعتی و اشتغالزا در مازندران فعال است، تعداد افراد شاغل در این واحدها را بیش از 350 هزار نفر اعلام کرد.وی درعین حال خاطرنشان کرد: هم‌اکنون بیش از 110 هزار نفردر مازندران بیکار هستند که روزانه به این تعداد در استان افزوده می‌شود.

انچه گفته شد بخشی ازحکایت کاهش وافزایش نرخ بیکاری دراستان است . حال کدام رقم را باورکنیم؟ آمان ازدست این ارقام.

منابع : نشریه برنامه شماره 212- 225-234- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

       : سالنامه اماری 1385 کل کشور

       : سایت اطلاع رسانی روابط عمومی استانداری مازندران

       : سایت شمال نیوز

       : روز نامه جام جمع

      : روزنامه محلی بشیر

لینک های طلایی :